Architecten

Robbrecht en Daem architecten

In juli 2006 schreef de Vlaamse Bouwmeester een open oproep uit, waarmee de restauratie van de Boekentoren de inzet werd van een internationale architectuurwedstrijd. Uit de vijftig deelnemende bureaus koos UGent het ontwerp van Robbrecht en Daem architecten. Het was de bekroning van een succesvolle campagne om het verwaarloosde monument dat de Boekentoren geworden was te redden. Hoofdbibliothecaris Sylvia Van Peteghem, de Antwerpse bouwpromotor André Singer en het tv-programma Monumentenstrijd (2007) hadden de restauratie van de Boekentoren - het meesterwerk van Van de Velde - brandend actueel gemaakt.

Het in 1975 opgerichte bureau van Robbrecht en Daem voert sinds 2007 de restauratie uit. Hun track record omhelst tal van culturele opdrachten, zoals het Concertgebouw Brugge. Tegelijk tonen ze ook belangstelling voor de architectuur van collectiebeherende instellingen: het Felixpakhuis in Antwerpen, het Stadsarchief van Bordeaux en het Rijksarchief van Gent behoren tot hun portfolio. Robbrecht en Daem architecten gaan in hun renovatie-opdrachten de dialoog aan met het werk van grote modernisten zoals Victor Horta (BOZAR, Brussel, 2016), Marcel Breuer (De Bijenkorf, Amsterdam, 2013), Boris Iofan (Udarnik Cinema, Moskou, 2014) en Charles Harrison Townsend (Whitechapel Gallery, London, 2009). Met de Boekentoren (en met Villa Landing in Astene, 2015) vervoegt Henry van de Velde dit prestigieuze rijtje.

Voor restauratieprojecten geldt het motto van Robbrecht en Daem: ‘change a lot to change nothing at all’. Met discrete, bijna onzichtbare ingrepen, brengen ze een monument tot een gemoderniseerde blauwdruk van zijn origineel.

In de gerestaureerde Boekentoren is het technische huzarenstuk van de betonrestauratie daarom niet zichtbaar. De moderne klimatologische technieken zijn helemaal weggewerkt. Het nieuwe, ondergrondse depot verraadt zich nergens: het rust onder de zorgvuldig gerestaureerde Stiltetuin. Het gebouw is terug tot zichzelf gebracht, met details zoals de zwartmarmeren portieklijntjes nog meer uitgelicht. De minutieuze restauratie naar de oorspronkelijke plannen heeft de Boekentoren nog meer Van de Velde gemaakt. Nieuwe kunstwerken van Dirk Braeckman en Berlinde de Bruyckere vervangen niet de Gustave de Smet, Frits van den Berghe en Constant Permeke die de architect in de jaren 1930 voorzien had, maar leggen - in zijn geest - nieuwe verbanden tussen kunst en architectuur.

Robbrecht en Daem architecten behaalden verschillende internationale prijzen en nominaties, waaronder de Mies van der Rohe Award (2013) voor de Gentse Stadshal.